Gỗ lim ở ta hiện là tên gọi khái quát để chỉ một nhóm các sản phẩm gỗ lấy từ một số loài Lim như lim xanh, lim xẹt (lim vang), hoặc các giống Lim thương phẩm thường được nhập khẩu như lim Lào (nhập khẩu từ Lào), lim Nam Phi (nhập khẩu từ Nam Phi), lim Ghana v.v.

Gỗ Lim chất có lượng tuyệt hảo

Do đặc tính gỗ lim là một loại gỗ tốt, chất gỗ cứng và nặng rất bền với thời gian, gỗ ít bị mối mọt tấn công và chịu lực tốt vân gỗ có dạng xoắn nhìn rất đẹp mắt, nhìn bằng mắt thường ta sẽ thấy gỗ lim thường có màu nâu đến nâu thẫm. Đặc tính của gỗ lim có màu đen là khi ngâm lâu dưới bùn thì mặt gỗ sẽ có màu đen.

Ngày nay, gỗ lim rất được ưa chuộng, chúng thường dùng để làm cột, kèo, xà… và các bộ phận cấu trúc trong các công trình xây cất theo lối cổ. Ngoài ra, lim còn được chuộng để làm các đồ gia dụng trong nhà như cửa gỗ, giường, phản… Gỗ Lim có đặc tính rất quý nữa là không bị cong vênh, nứt nẻ, biến dạng do thời tiết nên rất được ưa chuộng nổi tiếng từ xưa đến nay cũng không mất đi giá trị.

Thường thì gỗ lim xanh (còn gọi là lim ta) có dác gỗ màu xám nhạt, gỗ sớm màu vàng nâu và già màu vàng đen, phần lõi khi mới chặt thì màu xanh vàng nhưng sau chuyển thành màu nâu sẫm. Khi để lâu hay ngâm dưới bùn thì mặt gỗ có màu đen. Gỗ hơi óng ánh, dăm gỗ thô, thớ xoắn chéo khá đẹp

Theo Wikipedia thì tỷ trọng gỗ 0,947 (15% nước), lực kéo ngang thớ 29kg/cm2, lực nén dọc thớ 608kg/cm2, oằn 1,546kg/cm2, hệ số co rút từ 0,47 đến 0,61.

Phân loại gỗ Lim

Tại Việt Nam gỗ lim có rất nhiều loại như lim xẹt (hay còn gọi là lim vang), lim xanh, lim lào (nguồn gốc từ lào), gỗ lim nam phi (nguồn gốc nam phi). Mỗi loại lim có những đặc tính khác nhau, và giá trị cũng khác nhau.

Thường thì loại gỗ này thường được dùng trong các công trình xây dựng, làm cột nhà, xà nhà thì khỏi chê luôn. Sẽ là một gia tài rất lớn và quý cho những gia đình nào có sở hữu được những tấm phản lớn những chiếc sập được làm từ gỗ lim giá rất cao… ngoài ra thì gỗ lim còn rất được chuộng làm ván lót sàn nhà, làm của vì tính bền bỉ của loại gỗ này, tính cứng không bị cong vênh, hay ít bị nứt nẻ hoặc biến dạng trước những tác động khác nhau.

Tất cả những miêu tả ở trên phần nào bạn cũng đã hình dung được giá của loại gỗ này rồi, Tại nước ta gỗ Lim được xếp vào hàng gỗ quý hiếm tại thị trường gỗ nước ta gỗ lim đang có giá khá cao. Do nguồn gỗ lim trong nước không còn nhiều các loại gỗ lim trong nước dần khép thị trường lại và dành chỗ cho gỗ lim nhập khẩu, trên sàn gỗ lim đang phổ biến hai loại lim chính là gỗ lim lào và gỗ lim nam phi.

Công dụng của gỗ Lim

Do đặc tính của gỗ lim quý, cứng, chắc, nặng, bền, không bị mối mọt, thường dùng trong kiến trúc (làm cột, kèo, xà và các bộ phận cấu trúc trong các công trình xây cất theo lối cổ), xây dựng công trình thuỷ lợi, cầu cống, đóng tàu thuyền, làm ván sàn, tà vẹt, đóng đồ trang trí trong gia đình.

Gỗ Lim sau thời gian sử dụng không bị cong vênh, nứt nẻ, biến dạng do thời tiết nên rất được ưa chuộng trong làm cửa, lát sàn nhà, lát cầu thang, đồ gia dụng.

Gỗ lim có khả năng chống ẩm kém nên khi sử dụng gỗ trong môi trường ẩm người ta phải xử lý chống ẩm và chúng không bị mối mọt.

Ứng dụng của gỗ Lim tại Việt Nam

Nhờ những đặc tính tốt như cứng và chắc của mình, ưu điểm lớn nhất là không bị biến dạng cong vênh do thời tiết nên từ xưa đến nay gỗ Lim vẫn được yêu thích để làm kết cấu chịu lực chính cho các dạng kiến trúc nhà gỗ như cột, kèo, ba ba bốn sáu, khung ngoại hoặc các loại cửa gỗ nhất là cửa gỗ mặt tiền hoặc dùng làm ván lót sàn nhà.

Gỗ Lim tuy được ưa dùng làm các sản phẩm nội ngoại thất chịu lực, nhưng trong đồ gỗ gia dụng lại ít được ưa chuộng. Người Việt Nam từ xưa đến nay thường không thích dùng gỗ Lim đóng ghế ngồi hoặc giường ngủ có thể bởi hai yếu tố đó là:

Thường thì gỗ Lim được cho là loại gỗ có độc tố: Trong quá trình tiếp xúc khi chế biến gỗ người thợ sản xuất hay thi công thường hay bị dị ứng hắt hơi hoặc mẩn ngứa. Chưa có tài liệu nào chứng minh là đúng hay sai nhưng có lẽ quan niệm này không đúng lắm bởi gỗ lim rất cứng nên khi cưa mạt gỗ thường rất nhỏ nhưng rất sắc bay lơ lửng trong không khí gây ra các hiện tượng nêu trên.

Về mặt tâm linh: Cũng giống như gỗ mít dùng để làm tượng thì gỗ lim thường được dùng trong các công trình đình, chùa, hoặc các công trình tôn giáo. Do đặc tính là loại gỗ cứng và chắc cho dù các công trình trên bị phá huỷ nhưng gỗ lim vẫn còn sót lại và có thể tận dụng được. Nhiều khi được bán trôi nổi trên thị trường sau hàng chục năm. Nếu dùng gỗ đó tận dụng làm làm các đồ gia dụng sẽ không tốt cho người dùng.

Cũng như nhiều loại gỗ khác như gõ đỏ chẳng hạn, ngày nay chúng chủ yếu được khai thác và vận chuyển về từ nhiều nơi cụ thể như Lào, Campuchia, Lim ở Tây Nguyên (Lim xẹt hoặc Lim xanh), Lim từ các nước như Congo, Nam Phi… Chúng đều là họ Fabaceae, chi Erythrophleum, thuộc loài Erythrophleum fordii. Với việc siết chặt quản lý của cơ quan nhà nước thì hầu như để sở hữu gỗ nguyên liệu từ Tây Nguyên (Việt Nam) hoặc Lào rất khó khăn, nhất là đòi hỏi lượng gỗ lớn. Điều này làm cho giá gỗ Lim Lào bao giờ cũng rất cao. Với các nguồn gỗ không chính thống từ Campuchia hoặc được nhập khẩu hợp pháp từ các nước thuộc khu vực Nam Phi có vẻ giá mềm hơn rất nhiều.

Ngày nay, không có một tài liệu khoa học nào chứng minh lim xuất xứ Nam Phi kém bền hơn Lim Lào cả nhưng xét về tỉ trọng thì gỗ Nam Phi nhẹ hơn gỗ lim Lào, Ta có thể là do khác biệt về vị trí địa lý. Còn 1 số tài liệu cho rằng tuổi đời cây kém hơn thì chúng tôi không nghĩ vậy. Hãy xem hình ảnh dưới đây, 1 cây gỗ Nam Phi bên dưới có đường kính không dưới 1m, vậy số tuổi của chúng ít nhất vài trăm năm.